"Prawidłowa błona bębenkowa jest szaro-perłowa, posiada smugę światła, która powstaje na skutek padania promieni światła z otoskopu na powierzchnię ustawioną pod pewnym kątem. Ta smuga światła nazywa się refleksem świetlnym i ona warunkuje prawidłowe ułożenie błony bębenkowej" – podaje dr hab. n. med. Danuta Gryczyńska.

Jak zatem wykonać badanie laryngologiczne bez dobrego otoskopu ? Lata praktyki lekarskiej oraz zdobyte doświadczenie są nieocenione w diagnostyce, jednak dobry otoskop, to podstawa wyposażenia gabinetu lekarza laryngologa.

Zanim podejmiemy decyzję o wyborze otoskopu, warto przeanalizować kilka czynników. Zakładamy, że narzędzie posłuży nam co najmniej przez kilka kolejnych lat, zatem korzystanie z niego ma być bezproblemowe, a badanie powinno przebiegać sprawnie. Jak w przypadku każdego sprzętu, należy zwrócić uwagę na dostępność elementów wymiennych, jakimi są wzierniki, jak również na część eksploatacyjną, czyli żarówkę.

Po pierwsze – standard wziernika

Dostępność wzierników do otoskopu, to jedna z najważniejszych rzeczy, którą należy wziąć pod uwagę przed dokonaniem zakupu. Najlepiej postawić na europejskie standardy i producentów. Wówczas unikniesz sytuacji, w której zapas wzierników będzie trzeba uzupełniać z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Idealna jest sytuacja, gdy w razie potrzeby opakowanie wzierników zakupisz w najbliższym sklepie ze sprzętem medycznym.

Kolejna sprawa to kolor wziernika. Zwróć uwagę, aby nie były one kolorowe, ponieważ odbijające się światło np. od czerwonego wziernika, będzie przekłamywało obraz, co utrudni lub uniemożliwi diagnozę np. stanu zapalnego błony bębenkowej. Najlepszy kolor wziernika dający maksimum skupienia wiązki światła na badanym fragmencie błony, to kolor czarny lub szary.

Źródło światła, czyli żarówka otoskopu

Dobry otoskop to inwestycja na lata, zatem podobnie jak w przypadku wzierników, należy zwrócić uwagę na to, by w przyszłości mieć dostęp do żarówek. Prędzej czy później, przyjdzie nam ją wymienić, warto więc pomyśleć o tym wcześniej.

Nie zapominajmy, że jedynym standardem żarówek, które obowiązują już od pierwszego września 2018 roku są żarówki z diodami led. Nie warto więc stawiać na halogen, którego z czasem nie będziemy mogli wymienić. Istnieje również obiegowa opinia o tym, że światło halogenowe ma ciepłą barwę, w przeciwieństwie do światła ledowego. Warto w tym przypadku wiedzieć o współczynniku Ra (mierzonego w Kelwinach), od którego wartości zależy barwa światła ledowego. Wysoka wartość współczynnika Ra, tj. od 94-96, gwarantuje barwę ciepłą. Im niższa wartość Ra, tym światło będzie chłodniejsze. Ponadto diody LED są bardziej trwałe. Nie nagrzewają się i nie przepalają tak szybko, jak tradycyjny halogen.

Co jeszcze warto wiedzieć o rodzajach otoskopów?

Na pewno to, że możemy je podzielić w zależności od sposobu przenoszenia światła. Mamy trzy rodzaje otoskopów, które różnią się od siebie umiejscowieniem żarówki.

Pierwszy, to otoskop typu prostego, którego żarówka znajduje się w torze wizyjnym (fot. 1). Niska cena, to jego niewątpliwa zaleta. Wykonywanie badania może być nieco utrudnione poprzez żarówkę widoczną w polu widzenia.  

Kolejny rodzaj to otoskop ze światłowodem, którego żarówka znajduje się w rękojeści (fot. 2). Światło transportowane jest tutaj z rękojeści do główki otoskopu za pomocą włókien światłowodowych. Pole widzenia nie jest niczym zakłócane, jednak bywa, że światło nie jest dość intensywne. Otoskop ze światłowodem oraz odsuwanym szkiełkiem wizyjnym, umożliwia usuwanie ciał obcych z części zewnętrznej przewodu słuchowego, np. woszczyny, za pomocą przystosowanych do tego celu pętli do usuwania woszczyny.

Trzeci, i ostatni omawiany tutaj rodzaj otoskopu, to narzędzie z diodami LED rozmieszczonymi równomiernie w okręgu (fot. 3, 4). Pierścieniowe rozmieszczenie diod - technologia Led-Ring - daje najbardziej zadowalające efekty jeśli chodzi o intensywność świecenia oraz komfort wykonywania badania, ponieważ pole widzenia jest puste, a cała energia ukierunkowana jest na oświetlenie pola widzenia (nie ma strat światła, jak ma to miejsce w przypadku światłowodu).

Pamiętajmy, że przemyślany wybór narzędzi, to komfort pracy lekarza oraz bezpieczeństwo pacjentów. Prawidłowa diagnostyka błony bębenkowej w zasadzie uzależniona jest od tego, na jakim otoskopie pracujemy. Błona bębenkowa nie zawsze daje się dokładnie obejrzeć w badaniu otoskopowym. Aby dokładnie obejrzeć wszystkie patologiczne zmiany, czasem należy użyć videootoskopu.